Fertigatie in het kort:
- Fertigatie combineert bemesting en irrigatie.
- Het verhoogt de gewasopbrengst met wel 20-40%.
- Fertigatie via druppelirrigatie brengt de voedingsstoffen direct bij de wortel.
- Fertigatie zorgt voor efficiënter water- en meststoffengebruik.
- Succesvolle inzet van fertigatie vereist kennis, planning en investeringen.
Fertigatie: slim ondernemen
Fertigatie speelt een belangrijke rol in precisielandbouw. Het is een uitgekiende mix van voeding geven en bewateren. Hierdoor kunnen agrarische ondernemers meer doen met minder: de productiviteit schiet omhoog terwijl de impact op het milieu daalt.
Voor akkerbouwers biedt deze technologie een duidelijke kans. Het helpt niet alleen bij het verbeteren van hun teeltmethodes, maar het laat ook zien dat ze actief bezig zijn met duurzamer werken. Door fertigatie toe te passen, zetten akkerbouwers een belangrijke stap richting efficiëntere teelt en nemen ze hun verantwoordelijkheid voor het beschermen van de planeet.
Fertigatie: druppelen of beregenen
Fertigatie wordt meestal toegepast via druppelirrigatie. Maar het kan ook via andere methoden, zoals beregening. De toediening is in dat geval minder precies dan met druppelirrigatie.
Fertigatie komt voort uit druppelirrigatie
Druppelirrigatie, waarop fertigatie voortbouwt, is een ingenieus systeem dat de Pools-Israëlische ingenieur Simcha Blass in de jaren 30 van de vorige eeuw ontdekte. In 1965 zocht hij een partner om zijn innovatie commercieel beschikbaar te maken. Kibboets Hatzerim toonde interesse en samen richtten ze Netafim op.
De technologie van Netafim heeft niet alleen de landbouwproductiviteit verhoogd, maar ook bijgedragen aan duurzaam waterbeheer in landen die kampen met waterschaarste. Nu weersextremen wereldwijd voorkomen door klimaatverandering, kiezen steeds meer landen voor druppelirrigatie.
Nederland vaker toneel van weersextremen
Ook in Nederland komt steeds vaker ernstige droogte voor als gevolg van klimaatverandering. Wetenschappers verwachten steeds vaker extremen, zoals hevige regenval of juist lange perioden van droogte. Als akkerbouwer of teler kun je daardoor niet meer zomaar vertrouwen op het weer. Hierdoor worden technologische oplossingen als druppelirrigatie en fertigatie steeds relevanter.
Stikstofuitspoeling tegengaan
Met druppelirrigatie en fertigatie in de (glas)tuinbouw en akkerbouw worden water en meststoffen dichtbij de wortelzone toegediend. Het gevolg is dat het gewas die voeding optimaal opneemt. Door dat efficiënte gebruik is er minder sprake van stikstofuitspoeling. Sterker nog, met de juiste aansturing van de irrigatie kan stikstofuitspoeling zelfs volledig voorkomen worden. Precisielandbouw helpt zo doelen uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) te behalen.
Druppelirrigatie in Nederland
Het is dan ook geen verrassing dat druppelirrigatie en fertigatie sinds de introductie in Nederland een gestage opmars maken in de agrarische sector, vooral binnen de akker- en tuinbouw. Deze techniek verbetert niet alleen het waterbeheer aanzienlijk, maar zorgt ook voor een efficiënter gebruik van meststoffen en energie. Niet onbelangrijk, gezien de toenemende restricties op het gebruik van water, meststoffen en energie in de sector.
Fertigatie: de voordelen
Met fertigatie houden agrarische ondernemers hun productie hoog en van goede kwaliteit, ondanks de restricties op water- en meststofgebruik. Het is een strategische keuze die niet alleen voldoet aan de eisen voor beter beheer van hulpbronnen, maar ook de duurzaamheidsdoelen van de sector ondersteunt. De belangrijkste voordelen zijn:
- Constante vochtvoorziening: Druppelirrigatie zorgt voor een stabiele bodemvochtigheid, waardoor gewassen minder risico lopen op droogtestress.
- Nauwkeurige bemesting: Via druppelslangen worden meststoffen precies bij de wortels afgeleverd.
- Hogere opbrengsten: Fertigatie leidt tot hogere gewasopbrengsten, zelfs onder uitdagende omstandigheden.
- Efficiënt watergebruik: Het systeem minimaliseert waterverlies door gerichte toediening.
- Stikstofuitstoot omlaag: Fertigatie helpt bij het bestrijden van de stikstofcrisis door nauwkeurig de hoeveelheid stikstof aan te passen aan wat planten nodig hebben tijdens hun groei. Door meststoffen direct bij de plantenwortels te brengen, vermindert fertigatie de uitspoeling van stikstof, wat positief is voor de grondwaterkwaliteit.
CASE:
In 2020 voerde Groeispecialist Van Iperen op de proefboerderij Rusthoeve in Colijnsplaat experimenten uit die aanzienlijke meeropbrengsten opleverden. Er liepen gelijktijdig drie proeven: één met gewone beregening en klassieke bemesting, één met alleen druppelirrigatie met klassieke bemesting en één met fertigatie. Dit experiment toonde aan dat fertigatie leidde tot een meeropbrengst van 11 ton vergeleken met enkel druppelirrigatie, 25 ton meer dan met traditionele beregening, en bijna het dubbele vergeleken met de controlepercelen zonder irrigatie.
Fertigatie: de uitdagingen
Fertigatie klinkt als een droomoplossing, en dat is het in principe ook. Toch komt er nog heel wat bij kijken om de juiste beslissingen te kunnen nemen over het type druppelaar, afgifte, afstand en andere systeemvereisten. Helemaal zonder nadelen is het systeem niet. We zetten er enkele op een rij:
- Variabele bodemomstandigheden. In de akkerbouw wordt buiten in de vollegrond geteeld, wat betekent dat ondernemers te maken hebben met onvoorspelbare factoren zoals bodemsoort, capillaire werking en opneembaarheid van voedingsstoffen. Dit maakt het lastig om precies te bepalen wanneer en hoeveel meststoffen je moet toedienen.
- Weersafhankelijkheid. Hoewel je kunt anticiperen op weersverwachtingen, blijft het weer een oncontroleerbare factor. Regen, droogte of extreme temperaturen kunnen de effectiviteit van fertigatie beïnvloeden.
- Complexiteit van timing en dosering Bij fertigatie is het essentieel om voedingsstoffen nauwkeurig en op het juiste moment toe te dienen. Dit vereist een grondig begrip van de behoeften van de gewassen. Een fertigatiebeurt moet lang genoeg duren voor een effectieve verspreiding van meststoffen, wat afhangt van de snelheid waarmee het water door de druppelslangen stroomt.
- Waterkwaliteit. De kwaliteit van het irrigatiewater is van groot belang bij fertigatie. Onzuiverheden in het water kunnen de opname van voedingsstoffen beïnvloeden.
- Kosten: Fertigatie vereist specifieke apparatuur, zoals injectoren en doseersystemen, die aanvankelijk een investering vergen. Ondanks die initiële investering zien steeds meer telers mogelijkheden in van fertigatie. Tegenover de investering staat een potentiële opbrengstverbetering van 20 tot 40 procent.
Meer weten over de mogelijkheden van fertigatie voor uw gewas? Neem gerust contact op met André van Spengen, open Field Specialist, +31 6 21329891 of andre.van.spengen@netafim.com.